3

Ald Wyk

Aan weerszijden van de Ie staan nu particuliere woningen. Een heel ander beeld dan in de 18e/19e eeuw toen het aanzicht vooral bepaald werd door scheepswerven, mast- en blokmakerijen en een zeilmakerij. Houtzaagmolen De Jager aan het water is het laatste zichtbare overblijfsel uit die tijd.

Woudsend in de 18/19e eeuw

Woudsend beleefde in de 18e en 19e eeuw een periode van grote bloei en welvaart. De internationale handelsvaart groeide sterk. Woudsend had een groot voordeel door haar ideale ligging te midden van belangrijke vaarwegen. De Ie maakte vanouds deel uit van de vaarroute vanaf de Zuiderzee (huidige IJsselmeer) naar IJlst en Sneek en voor de indijking van de Middelzee ook naar Leeuwarden. Woudsend ontwikkelde zich tot een centrum voor scheepsbouw en handelsbetrekkingen.

Omstreeks 1750 was Woudsend de thuishaven van 25 à 30 zeeschepen. Meer dan een derde van de beroepsbevolking was werkzaam in de visserij, de scheepvaart, de scheepsbouw of daarmee verbonden bedrijven. Het aantal inwoners van Woudsend groeide sterk van 734 in 1749 tot 1.400 in 1890. Woudsend had naast scheepstimmerwerven, waar voornamelijk zeewaardige kof- en smakschepen werden gebouwd, talloze kleinere bedrijfjes: mast- en blokmakerijen, een zeilmakerij en taanderij, verschillende smederijen, een touwslagerij, twee houtzaagmolens, acht timmerbedrijven enz.

Houtzaagmolen De Jager

Houtzaagmolen De Jager is een typische Friese molen. Een achtkante houten bovenkruier op vierkante onderbouw. De molen heeft drie zolders en een Friese korbeelconstructie. Het geheel, ook de aangebouwde zaagschuren, staat op gemetselde klippen. De kap en de romp zijn gedekt met riet. De molen heeft drie zaagramen.

Aangenomen wordt dat de molen in 1719 gebouwd is. De molen heeft in de 18/19e eeuw een belangrijke rol gespeeld als toeleverancier van gezaagd hout voor de verschillende scheepswerven in het dorp. In die tijd overigens had Woudsend de beschikking over een tweede houtzaagmolen, genaamd De Hoop. Hier zijn echter geen resten meer van zichtbaar. Houtzaagmolen De Jager is eind vorige eeuw gerestaureerd. De molen is nog steeds in bedrijf en wordt door vrijwillige molenaars draaiend gehouden.