15

Fermaningsteech

De namen van de Woudsender stegen zijn grotendeels terug te voeren op de 18e/19e eeuw, de tijd van scheepsbouw- en vaart. Moeilijker is de naamsverklaring van Woudsend zelf. Verschillende theoriën doen de ronde. De meest genoemde is dat Woudsend ooit het einde van een ‘woud’ of ‘groengebied’ heeft gemarkeerd. Maar waarschijnlijker is de theorie dat met het woord ‘woud’ de lage begroeiing van het ontgonnen veengebied werd bedoeld.

Verklaring van de naam Woudsend

Het dorp wordt voor het eerst genoemd in 1337 als Woldesende. De Friese variant van de naam is Waldeseende (1447). In 1477 spelt men Waldiseind, maar in 1492 vinden we Wolsende en in 1509 Walseynd. Toch overheersen de varianten met de ‘d’. De varianten Waudseyn (1479) en Waldzein (1522) zijn bijna de huidige. Op de kaart met Friese namen uit 1595 staat de letterlijke uitspraak Waadseyn. Ook op de kaart uit 1579 is de naam Fries met Waldsein. In de zestiende eeuwse Nederlandse teksten staat meestal Woldseijnd. De kroniekschrijver Worp van Thabor spelt Woldtsendt (1517). De kaart van 1664 heeft Woldsend. Vanaf de achttiende eeuw wordt de variant Woudsend het vaakst gebruikt.

Algemeen wordt aangenomen dat de naam letterlijk ‘eind van het woud’ betekent. Maar welk woud? Waarschijnlijker moet het begrip ´woud´ gelezen worden in zijn oude betekenis van ´begroeiing’. Veengebieden waren veelal begroeid met struiken en kleinere bomen. De veenontginning vanuit Oosthem (bij IJlst) eindigde bij Woudsend. In die zin was het dorp dus wel degelijk gelegen aan het einde van het ‘woud’.